 |
 |
 |
| Roksolana |
Olga
Sumska |
Meryem
Uzerli |
 |
Roksolana, tur. Hürrem Sultan
(ur. ok. 1505, zm. 1561[1] lub 15 kwietnia 1558[2]w
Stambule) – Rusinka porwana w jasyr[1], konkubina, a
następnie żona Sulejmana Wspaniałego, matka sułtana Selima
II, sułtanki Mihrimah oraz książąt: Mehmeda, Abdullaha,
Bayezida, Cihangira. Pochodzenie Prawdopodobnie była córką ruskiego kapłana prawosławnego Lisowskiego z Rohatyna leżącego na Rusi Czerwonej (ówcześnie terytorium Królestwa Polskiego, współcześnie Ukrainy) i jego żony Aleksandry. Według XIX-wiecznej literatury Roksolana urodziła się jako Anastazja (Nastia) lub Aleksandra Lisowska[3][4]. W młodym wieku trafiła do niewoli tureckiej – możliwe, że już w 1509 r. w czasie najazdu Tatarów na Rohatyn, prawdopodobnie jednak nieco później. Około 1520 r. trafiła do sułtańskiego haremu. |
 |
Miała doprowadzić do odsunięcia od łask
Sulejmana Mâhidevrân, dotychczasowej konkubiny sułtana. Swój
silny wpływ na Sulejmana wykorzystała do zapewnienia
następstwa tronu jednemu ze swoich synów. Urodziła sułtanowi
syna Mehmeda, później kolejno córkę Mihrimah i synów
Abdullaha (zmarłego w dzieciństwie), Selima (przyszłego
władcę), Bayezida i Cihangira. W walce o wpływy na dworze
doprowadziła do zamordowania najstarszego syna Sulejmana (ze
związku z Mâhidevrân) – Mustafy (1553) oraz wielkiego wezyra
Ibrahima (1536). W roku 1530 (data podawana przez angielskiego obserwatora sir Georgia Younga) odbył się oficjalny ślub sułtana Turcji Sulejmana Wspaniałego i Roksolany oraz wystawne wesele[2]. Zmarła 15 kwietnia 1558 i została pochowana w Stambule, przy meczecie Sulejmana[2]. Losy potomstwa Mehmed zmarł w 1543 roku, prawdopodobnie na czarną ospę. Cihangir przypuszczalnie popełnił samobójstwo w 1553 roku, z żalu po śmierci straconego przyrodniego brata Mustafy. Bayezid został stracony w 1562 wraz z synami na rozkaz swojego brata Selima, który został w ten sposób następcą ojca i kolejnym sułtanem (jako Selim II), chociaż był najmniej zdolny z rodzeństwa. Córka Roksolany Mihrimah zarządzała haremem brata, pełniąc funkcję Valide Sultan. |